Wychowanie dziecka na porządnego i przede wszystkim szczęśliwego człowieka nie jest zadaniem łatwym. Niestety zdarza się, że pomimo najszczerszych chęci, przeczytania setek poradników, wprowadzania najnowszych technik wychowawczych dziecko wykazuje nieprawidłowe zachowania. Wówczas często rodzice są bezradni i zrzucają obowiązek wychowawczy na szkołę. Nie są oni świadomi tego, że istnieją różne style wychowawcze, a wybór jednego z nich zależy od bardzo wielu aspektów. Najważniejsze znaczenie ma:
- relacja między rodzicami a dzieckiem,
- wiek dziecka,
- indywidualne cechy charakteru dziecka,
- filozofia wychowania preferowana przez rodziców,
- cel wychowania ? wybór zależy m.in. od tego, co chcemy osiągnąć,
- kontekst społeczny.
Obecnie specjaliści wyróżniają cztery podstawowe style wychowawcze takie jak:
- styl demokratyczny ? stosowane są tu wyłącznie pośrednie techniki wychowania, czyli perswazja, rozmowa, argumentacja oraz naśladownictwo. Dziecko czynnie uczestniczy w życiu rodziny, wykazuje inicjatywę i dobrowolnie podejmuje obowiązki oraz zadania,
- styl autorytarny ? w tym stylu rodzic jest sobą dominującą. Główne techniki wychowania to stosowanie kar i nagród, a postępowanie musi być konsekwentne,
- styl liberalny ? to zupełne przeciwieństwo stylu autorytarnego. Tutaj największy nacisk kładziony jest na samowychowanie dziecka. Nie obowiązują żadne restrykcje wychowawcze, dziecko ma pozostawioną dużą swobodę, która nie hamuje jego aktywności i spontanicznego rozwoju,
- styl niekonsekwentny ? łączy w sobie wszystkie style i cechuje się brakiem sprecyzowanych zasad postępowania z dzieckiem. Wiele zależy tu od samopoczucia i nastroju rodziców, którzy mogą pobłażać dziecku lub surowo je karać.
Warto pamiętać, że w XXI wieku wiele tradycyjnych metod wychowania odeszło już do lamusa. Niedozwolone są zwłaszcza kary fizyczne, które jeszcze kilkanaście lat temu były bardzo popularne. W przypadku dużych trudności wychowawczych rodzice zawsze mogą skorzystać z profesjonalnego wsparcia i pomocy.